بینش و ارزش
یکایک افراد جامعه متعهد به حفظ و احترام به کرامت انسانها می باشند.این امر در شرایط بیماری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. براساس قانون اساسی توجه به کرامت والای انسانی از اصول پایه نظام جمهوری اسلامی بوده است.دولت موظف است خدمات بهداشتی درمانی را برای یکایک افراد کشور تامین کند.براساس ارائه خدمات سلامت باید عادلانه و مبتنی بر احترام به حقوق و رعایت کرامت انسانی بیماران صورت پذیرد. این منشور با توجه به ارزشهای والای انسانی و مبتنی بر فرهنگ اسلامی و ایرانی و بر پایه برابری کرامت ذاتی تمامی گیرندگان خدمات سلامت و با هدف حفظ، ارتقاء و تحکیم رابطه انسانی میان ارائه کنندگان و گیرندگان خدمات سلامت تنظیم شده است.
حقوق بیمار
1- دریافت مطلوب خدمات سلامت حق بیمار است.
1-1) ارائه خدمات سلامت باید :
1-1) شایسته شأن و منزلت انسان و با احترام به ارزشها، اعتقادات فرهنگی و مذهبی باشد.
1-2) برپایه صداقت، انصاف، ادب و همراه با مهربانی باشد.
1-3) فارغ از هرگونه تبعیض از جمله قومی، فرهنگی،مذهبی،نوع بیماری و جنسیتی باشد.
1-4) براساس دانش روز باشد.
1-5) مبتنی بر برتری منافع بیماری باشد.
1-6) در مورد منابع سلامت مبتنی بر عدالت و الویتهای درمانی بیماران باشد.
1-7) مبتنی بر هماهنگی ارکان مراقبت اعم از پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی باشد.
1-8) به همراه تامین کلیه امکانات رفاهی پایه و ضروری و به دور از تحمیل درد و رنج و محدودیتهای غیرضروری باشد.
1-9) توجه ویژه ای به حقوق گروههای آسیب پذیر جامعه از جمله کودکان،زنان باردار، سالمندان، بیماران روانی،زندانیان، معلولان ذهنی و جسمی و افراد بدون سرپرست داشته باشد.
1-10) در سریع ترین زمان ممکن و با احترام به وقت بیمارباشد.
1-11) با در نظر گرفتن متغیرهایی چون زبان، سن و جنس گیرندگان خدمت باشد.
1-12) در مراقبت های ضروری و فوری(اورژانس)،بدون توجه به تامین هزینه ی آن صورت گیرد. درمواقع غیرفوری براساس ضوابط تعریف شده باشد.
1-13) در مراقبت های ضروری و فوری(اورژانس)، در صورتی که ارائه خدمات مناسب ممکن نباشد، لازم است پس از ارائه ی خدمات ضروری و توضیحات لازم، زمینه انتقال بیمار به واحد مجوز فراهم گردد.
1-14) در مراحل پایانی حیات که وضعیت بیماری غیرقابل برگشت و مرگ بیمار قریب الوقوع می باشد با هدف حفظ آسایش وی ارائه گردد. منظور از آسایش، کاهش درد و رنج بیمار، توجه به نیازهای روانی، اجتماعی، معنوی و عاطفی وی و خانواده اش در زمان احتضار می باشد. بیمار در حال احتضار حق دارد در آخرین لحظات زندگی خویش با فردی که می خواهد همراه گردد.
2- اطلاعات باید به نحو مطلوب و به میزان کافی در اختیار بیمار قرار گیرد.
2-1) محتوای اطلاعات باید شامل موارد ذیل باشد:
2-1-1) مفاد منشور حقوق بیمار در زمان پذیرش.
2-1-2) ضوابط و هزینه های قابل پیش بینی بیمارستان اعم از خدمات درمانی و غیردرمانی و ضوابط بیمه و معرفی سیستم های حمایتی در زمان پذیرش.
2-1-3) نام، مسئولیت و رتبه ی حرفه ای اعضای گروه پزشکی مسئول ارائه مراقبتاز جمله پزشک،پرستار و دانشجو و ارتباط حرفه ای آن ها با یکدیگر.
2-1-4) روشهای تشخیصی و درمانی و نقاط ضعف و قوت هر روش و عوارض احتمالی آن، تشخیص بیماری، پیش آگهی و عوارض آن و نیز کلیه ی اطلاعات تاثرگذار در روند تصمیم گیری بیمار.
2-1-5) نحوه ی دسترسی به پزشک معالج و اعضای اصلی گروه پزشکی در طول درمان.
2-1-6) کلیه اقداماتی که ماهیت پژوهشی دارند.
2-1-7) ارائه آموزش های ضروری برای استمرار درمان.
2-2) نمونه ارائه اطلاعات باید بصورت ذیل باشد:
2-2-1) اطلاعات باید در زمان مناسب و متناسب با شرایط بیمار از جمله اضطراب و درد و ویژگی های فردی وی از جمله زبان،تحصیلات و توان درک در اختیار فرد قرار گیرد. مگر این که:
- تاخیر در شروع درمان به واسطه ارائه اطلاعات فوق سبب آسیب به بیمار گردد(در اینصورت انتقال اطلاعات پس از اقدام ضروری، در اولین زمان مناسب باید انجام شود)
-بیمار علی رغم اطلاع از حق دریافت اطلاعات، از این امر امتناع نماید که در این صورت باید خواست بیمار محترم شمرده شود.مگر این که عدم اطلاع بیمار، وی با سایرین در معرض خطر جدی قرار دهد.
2-2-2) بیمار می تواند به کلیه اطلاعات ثبت شده در پرونده بالینی خود دسترسی داشته باشد و تصویر آن را دریافت نموده و تصحیح اشتباهات مندرج درآن را درخواست نماید.
3)حق انتخاب و تصمیم گیری آزادانه بیمار در دریافت خدمات سلامت باید محترم شمرده شود.
3-1) محدوده انتخاب و تصمیم گیری درباره موارد ذیل می باشد:
3-1-1) انتخاب پزشک معالج و مراکز ارائه کننده خدمات سلامت در چارچوب سلامت.
3-1-2) انتخاب و نظرخواهی از پزشک دوم به عنوان مشاور.
3-1-3) شرکت یا عدم شرکت در هرگونه پژوهش، با اطمینان از اینکه تصمیم گیری وی تاثیری در تداوم و نحوه ی دریافت خدمات سلامت نخواهد داشت.
3-1-4) قبول یا رد درمان های پیشنهادی پس از آگاهی از عوارض احتمالی ناشی از پذیرش یا رد آن مگر در موارد خودکشی یا مواردی که امتناع از درمان شخص دیگری را در معرض خطر جدی قرار می دهد.
3-1-5) اعلام نظر قبلی بیمار در مورد اقدامات درمان آنی در زمانی که بیمار واجد ظرفیت تصمیم گیری می باشد ثبت و به عنوان راهنمای اقدامات پزشکی در زمان فقدان ظرفیت تصمیم گیری وی با رعایت موازین قانونی مدنظر ارائه کنندگان خدمات سلامت و تصمیم گیرنده جایگزین بیمار قرار گیرد.
3-2) شرایط انتخاب و تصمیم گیری شامل موارد ذیل می باشد:
3-2-1) انتخاب و تصمیم گیری بیمار باید آزادانه و آگاهانه، مبتنی بر دریافت اطلاعات کافی و جامع(مذکور در بند دوم) باشد.
3-2-1) پس از ارائه اطلاعات، زمان لازم و کافی به بیمار جهت تصمیم گیری و انتخاب داده شود.
4) ارائه خدمات سلامت باید مبتنی بر احترام به حریم خصوصی بیمار (حق خلوت) و رعایت اصل رازداری باشد.
4-1) رعایت اصل رازداری راجع به کلیه ی اطلاعات مربوط به بیمار الزامی است مگر در مواردی که قانون آن را استثناء کرده باشد.
4-2) در کلیه مراحل مراقبت اعم از تشخیصی و درمانی باید به حریم خصوصی بیمار احترام گذاشته شود. ضروری است بدین منظور کلیه ی امکانات لازم جهت تضمین حریم خصوصی بیمار فراهم گردد.
4-3) فقط بیمار و گروه درمانی و افراد مجاز از طرف بیمار و افرادی که به حکم قانون مجاز تلقی می شوند میتوانند به اطلاعات دسترسی ذاشته باشند.
4-4) بیمار حق دارد در مراحل تشخیص از جمله معاینات، فرد معتمد خود را همراه داشته باشد. همراهی یکی از والدین کودک در تمام مراحل درمان حق کودک می باشد مگر اینکه این امر بر خلاف ضرورتهای پزشکی باشد.
5) دسترسی به نظام کارآمد رسیدگی به شکایات حق بیمار است.
5-1) هر بیمار حق دارد در صورت ادعای نقص حقوق خود که موضوع این منشور است بدون اختلال در کیفیت دریافت خدمات سلامت به مقامات ذینفع شکایت نماید.
5-2) بیمار حق دارند از نحوه رسیدگی و نتایج شکایت خود آگاه شوند.
5-3) خسارت ناشی از خطای ارائه کنندگان خدمات سلامت باید پس از رسیدگی و اثبات مطابق مقررات در کوتاه ترین زمان ممکن جبران گردد.